الف) سازه‌های فولادی و بتنی
طراحی و محاسبۀ سازه‌های فولادی و بتنی، به عنوان یکی از شاخه‌های اصلی و مهم مهندسی عمران مطرح بوده و از اهمیت و جایگاه ویژه‌ای برخوردار است. بدون تردید استفاده بهینه از فولاد و بتن در سازه‌ها، نیاز فراوان به طراحی و محاسبات دقیق داشته و ایجاد سازه‌هایی مقاوم و مطمئن که از نقطه نظر طراحی نیز مقرون به صرفه باشند، بدون طراحی و محاسبۀ صحیح بعید به نظر می‌رسد و این امر مهم، به عهدۀ مهندسین عمران است. از طرفی مهارت و تسلط در محاسبات، علاوه بر معلومات نیاز به مهارت و تمرین فراوان دارد.
سؤالات این درس در کنکور کارشناسی ارشد، معمولاً به صورت مفهومی طرح شده و همین موضوع سبب می‌شود که دانشجویان این درس‌ها را کمتر مطالعه کرده و نتیجۀ مناسبی به‌دست نیاورند که البته میانگین پایین این درس نیز نشان‌دهندۀ این موضوع است. این در حالی است که پاسخ دادن به حداقل نیمی از سؤالات این درس با توجه به سبک طرح سؤالات دور از دسترس نیست. برای پاسخ‌دهی آسان به سؤالات این دو درس با صرف کمترین زمان ممکن، استفاده از کلاس‌هایی که برای کنکور کارشناسی ارشد توسط مؤسسه سری عمران برگزار می‌شود، توصیه می‌گردد.
دقت:بارها مشاهده شده است که داوطلبان عزیز از مؤسسه می‌پرسند که سؤالات درس فولاد و بتن بر مبنای چه آیین‌نامه‌ای مطرح می‌شود. پاسخ آن است که سؤالات این دو درس از مفاهیم پایه‌ای مطرح می‌شود که در همۀ آیین‌نامه‌ها یکسان است. از طرفی در صورتی‌که اطلاعات آیین‌نامه‌ای خاصی مورد نیاز باشد، در صورت سؤال مطرح می‌شود.
مباحث مطرح شده در درس سازه‌های فولادی
۱-معرفی فولاد: به بررسی مقاومت فولاد در انواع مختلف آن به همراه عواملی چون شکل‌پذیری، جوش‌پذیری، ترد شکنی، خستگی و … پرداخته و روش‌های مختلف طراحی را مورد بررسی قرار میدهد.
۲- طراحی اعضای کششی:به طراحی اعضای کششی فولادی شامل بادبندها، خرپاها، میل مهار لاپه‌ها و … می‌پردازد.
۳- طراحی ستون‌ها:به بررسی طراحی اعضای فشاری فولادی پرداخته و مفاهیم مختلف کمانش، ضریب لاغری، محاسبۀ بار بحرانی ستون‌های یک قاب و ستون‌های مرکب را مورد بررسی قرار میدهد.
۴- طراحی اعضای خمشی:به بررسی مفاهیم طراحی اعضاء افقی سازه (تیرها) پرداخته و تعیین تنش‌های مجاز خمشی و موضوعات جانبی آن مانند کنترل تغییر مکان و کنترل برش به همراه مباحث مربوط به تقویت تیرها را مورد بررسی قرار میدهد.
۵- طراحی تیر ستون‌ها: مفاهیم مربوط به طراحی اعضایی را که تحت اثر همزمان لنگر خمشی و نیروی محوری (کششی و یا فشاری) قرار دارند را مورد بررسی قرار میدهد.
۶- طراحی تیرهای خاص:به بررسی مفاهیم طراحی تیر ورق‌ها، تیرهای مرکب و لانه زنبوری می‌پردازد.
۷- طراحی پیچ:به معرفی انواع پیچ‌ها و اصول طراحی اتصالات پیچی می‌پردازد.
۸- طراحی جوش:به معرفی انواع جوش و محدودیت‌های آن و همچنین اصول طراحی جوش می‌پردازد.
۹- طراحی اتصالات:به بررسی انواع قاب‌های ساختمانی پرداخته و سپس به بررسی مفاهیم طراحی اتصالات مفصلی و گیردار می‌پردازد.
۱۰- طراحی کف ستون‌ها:به بررسی طراحی صفحۀ زیر ستون در حالات مختلف می‌پردازد.
از مجموع ۳۰ سؤال دروس طراحی،در آزمون‌های سالهای ۸۹ الی ۹۴، ۸ سؤال و در آزمون سال ۹۵، ۱۰ سوال به درس طراحی سازه‌های فولادی اختصاص داشته است که بودجه‌بندی آن در سالهای ۹۰ الی ۹۵ به شرح زیر است:
مباحث مطرح شده در درس سازه‌های بتنی
۱- بررسی مشخصات بتن و انواع روش‌های طراحی سازه‌های بتنی
۲- مفاهیم خمش:به اصول طراحی تیرهای مختلف بتنی اعم از مستطیل، Tو یا Lشکل می‌پردازد.
۳- طراحی ستون:به بررسی انواع ستون‌های بتنی می‌پردازد و مفاهیم اندرکنش نیروی محوری و لنگر خمشی و همچنین فولادگذاری در ستون‌ها را پوشش میدهد.
۴- طراحی برای برش:به بررسی تنش‌ها و ترک‌های ناشی از برش در سازه‌های بتنی پرداخته و طراحی مقاطع بتنی برای برش را به همراه محدودیت‌های آرماتورهای برشی مورد بررسی قرار میدهد.
۵-طراحی برای پیچش:به بررسی تنش‌ها و ترک‌های ناشی از پیچش پرداخته و به محاسبه مقاطع بتنی تحت اثر پیچش و ترکیب برش و پیچش می‌پردازد.
۶- پیوستگی و طول مهاری:به محاسبه تنش‌های پیوستگی پرداخته و طول مهاری مناسب را در مقاطع بتنی مورد بررسی قرار میدهد.
۷- ترک، خیز و دال:به محاسبۀ عرض ترک و خیز تیرهای بتنی پرداخته و نحوۀ کنترل این مقادیر را با مقادیر مجاز آیین‌نامه مورد بررسی قرار میدهد. در قسمت دال نیز به بررسی انواع دال‌های یک طرفه، دو طرفه و نحوۀ آنالیز و طراحی آنها پرداخته می‌شود.
از مجموع ۳۰ سؤال دروس طراحی،در آزمون‌های سالهای ۸۹ الی ۹۴، ۸ سؤال و در آزمون سال ۹۵، ۱۰ سوال به درس طراحی سازه‌های بتنی اختصاص داشته است که بودجه‌بندی آن در سالهای ۹۰ الی ۹۵ به شرح زیر است:
ب) راهسازی و روسازی
راهسازی
راهسازی یکی از زیر مجموعه‌های رشته مهندسی عمران است که در کنار دروس فولاد و بتن به عنوان یکی از درس‌های بخش طراحی در آزمون کارشناسی ارشد از آن سؤال مطرح می‌شود. راهسازی و یا طرح هندسی راه به ما می‌آموزد که با کمک ایده‌های مهندسی بین دو شهر و یا دو نقطه از یک شهر، مسیر بهینه طراحی کنیم و چگونه آنها را با قوس‌های متنوع به یکدیگر ارتباط دهیم. در مقطع کارشناسی با قوس‌هایی مانند قوس دایره‌ای ساده، قوس دایره‌ای مرکب، قوس دایره‌ای معکوس، قوس قائم و منحنی اتصال کلوتوئیدی آشنا می‌شویم که در یک دید کلی، مباحث راهسازی را می‌توان به‌صورت زیر طبقه‌بندی کرد:
۱-مروری بر راهسازی (انواع راه‌ها، مطالعات مسیریابی، نقشه‌های راه و …)
۲-قوس‌های دایره‌ای ساده (قوس دایره‌ای ساده، درجه قوس، پیاده‌سازی قوس‌های دایره‌ای و …)
۳-قوس‌های دایره‌ای مرکب (طراحی قوس‌های مرکب، معکوس و …)
۴- منحنی‌های اتصال (پارامترهای قوس کلوتوئید، طراحی قوس کلوتوئید، انواع قوس‌های کلوتوئید و …)
۵- قوس‌های قائم (روابط قوس‌های قائم متقارن، انواع قوس‌های قائم، طول قوس قائم، … )
۶- مسافت دید و شیب عرضی (فواصل دید لازم برای توقف و سبقت در جاده‌ها، شعاع قوس دایره‌ای و …)
۷- عملیات خاکی در راهسازی (محاسبه حجم و مساحت مقاطع خاکریزی و خاکبرداری، منحنی بروکنر و …)
۸- مهندسی ترافیک (بررسی سرعت، حجم و چگالی در یک مسیر، انواع سرعت‌ها و …)
از مجموع ۳۰ سؤال دروس طراحی،در آزمون‌های سالهای ۸۹ الی ۹۴، ۷ سؤال و در آزمون سال ۹۵، ۵ سوال به درس راهسازی اختصاص داشته است که بودجه‌بندی آن در سالهای ۹۰ الی ۹۵ به شرح زیر است:
روسازی
روسازی یکی از زیر مجموعه‌های رشته مهندسی عمران است که در کنار راهسازی مجدداً به کنکور کارشناسی ارشد اضافه شده است. شاید در نگاه اول به روسازی، این ذهنیت برای داوطلبان کنکور کارشناسی ارشد به وجود آید که این درس حفظی بوده و درک آن اهمیت چندانی ندارد. اما باید بدانید که روسازی در واقع یک درس سازه‌ای است که در کنار سایر دروس طراحی در کنکور از آن سؤال طرح می‌شود. در کتاب نسل جدید روسازی سعی شده است با دیدگاه متفاوت و جامع با استفاده از منابع روز دنیا و جدیدترین نشریه‌های ایران (نشریۀ ۲۳۴) نیاز شما را برآورده سازیم. با مطالعه این کتاب، متوجه خواهید شد که روسازی بسیار جذاب، سازه‌ای و کاملاً مهندسی است. در یک دسته‌بندی کلی می‌توان مباحث روسازی (در دورۀ کارشناسی عمران) را به شرح زیر بیان کرد:
۱- مروری بر روسازی (شناخت سازه روسازی، انواع روسازی و …)
۲- کاربرد قیر در روسازی (انواع آزمایش‌های قیر، نام‌گذاری قیرها، فلسفه انتخاب قیر در پروژه و …)
۳- آشنایی با آسفالت (شناخت مصالح سنگی، آشنایی با مخلوط‌های آسفالتی گرم و …)
۴- اساس، زیراساس و خاک بستر (بررسی مشخصات فنی لایه، آزمایشات مهم در خاک بستر و …)
۵- روش‌های تثبیت خاک (انواع مصالح تثبیت‌کننده خاک، روش‌های تثبیت خاک و …)
۶- سرما و یخبندان در روسازی (بررسی حضور آب در روسازی، انواع مصالح مقاوم در برابر یخبندان و …)
۷- بارهای وارد بر روسازی و اثرات آن (بررسی تغییر شکل‌ها و تنش‌های وارده بر روسازی، بررسی تئوری لایه‌ای در روسازی و …)
۸- طراحی روسازی راه (آشنایی با متغیرها و معیارهای طراحی، بررسی روش‌های مهم طراحی و …)
۹- خرابی در روسازی (بررسی انواع خرابی‌ها، درز، ترک، تغییر شکل و …)
از مجموع ۳۰ سؤال دروس طراحی،در آزمون‌های سالهای ۸۹ الی ۹۴، ۷ سؤال و در آزمون سال ۹۵، ۵ سوال به درس روسازی راه اختصاص داشته است که بودجه‌بندی آن در سالهای ۹۰ الی ۹۵ به شرح زیر است:
Persian 
English