الف) مقاومت مصالح
مقاومت مصالح علمی است نسبتاً قدیمی که ریشه در تحقیقات گالیله در اوایل قرن هفدهم میلادی دارد. از آنجا که این علم در اکثر شاخههای مهندسی نقش دارد و درس مشترک رشتههای مهندسی عمران، معماری، مکانیک، شیمی، معدن، متالوژی و بسیاری از رشتههای دیگر میباشد، از اهمیت بالایی برخوردار است. نحوه آموزش این درس پایهای رشته مهندسی عمران برای پاسخگویی به سؤالات کنکور کارشناسی ارشد، کمی متفاوت با آموزش آن برای گذراندن درس مقاومت مصالح در دانشگاه است. برای انجام این کار، آموزش مفاهیم بنیادی باید همراه با نکات تستی (همچنین بررسی تستهای پرتکرار) با حوصله و دقت کافی صورت گیرد تا در نهایت با نتیجه دلخواه برای دانشجو همراه شود. مباحث درس مقاومت مصالح در کنکور کارشناسی ارشد عبارتند از:
۱- تنش و کرنش: این فصل مفاهیم اولیه مقاومت مصالح و قانون هوک را بررسی کرده و انواع کرنش (محوری، سطحی و حجمی) و تبدیلات تنش و کرنش را برحسب تنشهای اعمالی محاسبه میکند.
۲- تغییر شکل محوری در اعضاء: این فصل به محاسبۀ تغییر مکان گرهها در خرپاها و انواع دیگر سازهها تحت اثر بارگذاری مستقیم محوری، تغییر درجه حرارت، خطای ساخت و … میپردازد.
۳- پیچش: در این فصل به محاسبه زاویۀ پیچش و همچنین تنشهای برشی ناشی از لنگر پیچشی پرداخته میشود.
۴- خمش الاستیک: در این فصل به محاسبۀ تنشهای عمودی و کرنش ناشی از خمش ساده و مرکب میپردازیم.
۵- بارگذاری عرضی: در این فصل محاسبۀ تنشهای برشی ناشی از نیروی برشی موضوع مورد بحث است.
۶- ترکیب تنشها در اعضای سازه: این فصل به محاسبۀ تنشهای اصلی ناشی از تأثیر توأم نیروهای محوری و برشی و لنگرهای خمشی و پیچشی با استفاده از دایره مور تنش میپردازد.
در آزمونهای شش سال اخیر از مجموع ۲۰ سؤال مربوط به درس مکانیک جامدات، ۱۰ سؤال به درس مقاومت مصالح اختصاص داده شده است و بودجهبندی سؤالات از مباحث مختلف در آزمونهای ۹۰ الی ۹۵ و همچنین فصلهای آن در کتاب سری عمران به شرح جدول زیر است:
ب) تحليل سازهها
تحلیل سازه علمی است که سازههای مختلف را مورد بررسی قرار میدهد و تحت اثر بارگذاری مشخص، نیروها و لنگرهای داخلی آنها را بهدست آورده و همچنین خیز و شیب نقاط مختلف آنها را محاسبه میکند. هرچند که نرمافزارهای مربوط به تحلیلسازه در سالیان اخیر گسترش زیادی یافتهاند و میتوانند بزرگترین سازهها را در مدت چند ثانیه تحلیل کنند، ولی یادگیری نرمافزارهای طراحی کافی نیست زیرا فقط «دید تحلیل» یک مهندس است که میتواند روی نتایج نرمافزار قضاوت داشته باشد و از اشتباهات مدلسازی و نتایج غلط جلوگیری کند. مباحث درس تحلیلسازهها که در کنکور کارشناسی ارشد عمران مطرح میشوند، عبارتند از:
۱-درجه نامعینی در سازهها، بررسی پایداری سازهها
۲- استاتیک (تیر، قاب و خرپا)، رسم دیاگرامهای نیروی برشی و لنگر خمشی
۳- روشهای انرژی (کار مجازی و …)
۴- فرمولهای حفظی و روشهای هندسی
۵- سازههای نامعین و فنر
۶- تقارن
۷- خط تأثیر
در آزمونهای شش سال اخیر از مجموع ۲۰ سؤال مربوط به درس مکانیک جامدات، ۱۰ سؤال مربوط به درس تحلیل سازهها بوده و بودجهبندی سؤالات آزمون از مباحث مختلف تحلیل سازهها در آزمونهای ۹۰ الی ۹۵ و همچنین فصلهای آن در کتاب دو جلدی سری عمران به شرح جدول زیر است: