انواع سدهای آبی
سدها سازه‌های آبی بزرگی هستند که برای مهار جریان آب رودخانه‌ها یا جریان‌های آبی دیگر ساخته می‌شوند. سدها کاربردهای مختلفی دارند، از جمله:
-
تأمین آب آشامیدنی
-
تأمین آب کشاورزی
-
تولید برق
-
کنترل سیلاب
-
انحراف آب برای مصارف صنعتی
-
پرورش آبزیان
-
تفریح و گردشگری
سدها را می‌توان بر اساس نوع کاربرد و بهره‌برداری و همچنین نوع سازه و مصالح به انواع مختلفی تقسیم کرد.
انواع سدها از نظر کاربرد و بهره‌برداری
از نظر کاربرد و بهره‌برداری، سدها را می‌توان به دو دسته تقسیم کرد:
-
سدهای مخزنی: این سدها برای ذخیره آب در پشت خود ساخته می‌شوند. آب ذخیره شده در پشت سدها برای مصارف مختلف مانند تأمین آب آشامیدنی، تأمین آب کشاورزی، تولید برق و کنترل سیلاب مورد استفاده قرار می‌گیرد.
سد مخزنی
-
سدهای غیر مخزنی: این سدها برای هدایت آب به سمت کانال‌ها یا خطوط لوله ساخته می‌شوند. آب هدایت شده از سدهای غیر مخزنی برای مصارف کشاورزی، صنعتی و شهری مورد استفاده قرار می‌گیرد.
انواع سدها از نظر نوع سازه و مصالح
از نظر نوع سازه و مصالح، سدها را می‌توان به انواع مختلفی تقسیم کرد، از جمله:
-
سدهای خاکی: این سدها از خاک، سنگ و مصالح مشابه ساخته می‌شوند. سدهای خاکی به دلیل هزینه ساخت پایین و سرعت اجرای نسبتاً سریع، از محبوبیت بالایی برخوردارند.
-
سدهای بتنی: این سدها از بتن ساخته می‌شوند. سدهای بتنی از استحکام و دوام بالایی برخوردارند و برای ساخت سدهای بزرگ و بلند از آنها استفاده می‌شود.
- سدهای سنگریزه‌ای: این سدها از سنگریزه، شن و مصالح مشابه ساخته می‌شوند. سدهای سنگریزه‌ای از استحکام و دوام بالایی برخوردارند و برای ساخت سدهای بزرگ و بلند از آنها استفاده می‌شود.
- سدهای قوسی: این سدها از بتن ساخته می‌شوند و شکلی قوسی دارند. سدهای قوسی از استحکام و دوام بالایی برخوردارند و برای ساخت سدهای بلند در دره‌های باریک از آنها استفاده می‌شود.
- سدهای انحرافی: این سدها برای انحراف آب رودخانه‌ها به سمت کانال‌ها یا خطوط لوله ساخته می‌شوند. سدهای انحرافی معمولاً از سازه‌های ساده و کم هزینه‌ای ساخته می‌شوند.
سدهای آبی در ایران
در ایران سدهای زیادی ساخته شده است که از آنها برای تأمین آب آشامیدنی، تأمین آب کشاورزی، تولید برق و کنترل سیلاب استفاده می‌شود. برخی از بزرگترین سدهای ایران عبارتند از:
- سد کارون ۳: این سد در استان خوزستان قرار دارد و بزرگترین سد ایران است. سد کارون ۳ برای تأمین آب آشامیدنی، تأمین آب کشاورزی و تولید برق ساخته شده است.
- سد دز: این سد در استان خوزستان قرار دارد و دومین سد بزرگ ایران است. سد دز برای تأمین آب آشامیدنی، تأمین آب کشاورزی و تولید برق ساخته شده است.
- سد کرخه: این سد در استان خوزستان قرار دارد و سومین سد بزرگ ایران است. سد کرخه برای تأمین آب آشامیدنی، تأمین آب کشاورزی و کنترل سیلاب ساخته شده است.
- سد سفیدرود: این سد در استان گیلان قرار دارد و چهارمین سد بزرگ ایران است. سد سفیدرود برای تأمین آب آشامیدنی، تأمین آب کشاورزی و تولید برق ساخته شده است.
Persian 
English